درختان تاغ و گز در کدام ناحیه آب و هوایی ایران رشد می کنند را از سایت پست روزانه دریافت کنید.
درخت گز
گز درختی است کهنسال " این درخت به علت رسیدن ریشه اش به آب سطحی زمین عمر طولانی میکند . گویند در بعضی مناطق گرمسیر " بیش از هزاران سال عمر کرده است . غالبا بیشترین ارتفاع این درختان به ۱۰ تا ۱۵ متر می رسد . گز " درختی است زیبا" دارای برگهای باریک" نوک تیز و فشرده به هم دارد . از شاخه های این درخت ماده ای به خارج ترشح می شود که به گزانگبین موسوم است و دارای ساکارز" موسیلاب پراکسید است و به علت شور بودن برگهای آن " فقط شتر و شتر سانان از آن استفاده می کنند اما برای تغذیه ی سایر حیوانات نامرغوب است درخت گز از خانواده Tamarix است و در نقاط مختلفی از دنیا از جمله ایران می‌روید.
محل رشددرخت گز :
نام علمی : Tamarix hispida
گز از درختچه های مناطق بیابانی و شور می باشد. این گیاه اغلب در بستر آبراهه ها و رودخانه های شور و قلیایی نواحی خشک رویش دارد. .
گیاهی است مقاوم به خشکی و سازگار با شرایط سخت بیابان ، دارای گلهایی قرمز رنگ که در فصل بهار و پاییز در انتهای انشعابات و ساقه ها مشاهده می شود. .
اراضی شوری که خاک مرطوب داشته و یا تحت تاثیر جریانات فصلی رودخانه ها و آبراهه ها قرار دارند ، از جمله رویشگاههای درختچه گز محسوب می شود. این گیاه در انواع خاکها با بافت شنی – رسی ، سنگریزه دار ودشتهای سیلابی با خاکهای رسوبی عمیق یا نیمه عمیق دیده می شود. دامنه ارتفاع رویشگاه بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ متر از سطح دریا است ودشتهای سیلابی با خاکهای رسوبی عمیق یا نیمه عمیق دیده می شود. دامنه ارتفاع رویشگاه بین ۸۰۰ تا ۱۲۰۰ متر از سطح دریا است.
طریقه ومحل تکثیر:
این درختچه در رویشگاههای طبیعی همراه با سایر گونه های شور پسند مانند اشنان ، آنابازیس و علف شور اجتماعات طبیعی را بوجود می آورد. گز بواسطه ایجاد تپه های نبکای در اطراف خود ، نقش بسیار مهمی در حفاظت خاک نواحی شور بیابانی بعهده دارد. انشعابات فرعی و متراکم ساقه ها ، شکل کروی کپه ای به این درختچه می بخشد. گز علاوه بر قلمه از طریق جدا کردن پاجوش نیز قابل تکثیر است.
گیاه گز به شکل درخت یا درختچه است که برگهای آن کوچک سوزنی شکل و پولک مانند است. این گیاه بیشتر در جاهای خشک، کنار آبهای شور، در زمین های شوره زارو کنار رودخانه ها رشد می کند.گیاه گز نوعهای مختلفی دارد. بعضی از آنها مثل گز شاهی در جاهای مختلفی دیده می شوند.گیاه گز مقاومت زیادی دارد و در هر آب و هوایی رشد می کند. این گیاه حتی در منطقه های بلند و کوهستانی هم رشد می کند.
مناسبترین جا برای رشد و زیاد شدن آن منطقه های گرم وخشک بیابانی و خاکهای شور است. این گیاه در برابر تغییر دمای هوا مقاومت زیادی دارد.به علاوه مناسبترین خاک برای رشد گیاه گز، خاک لومی است.نزدیک دریا، شنهای ساحلی و اطراف رودخانه ها جای مناسبی برای رشد گیاه گز هستند.همچنین در کنار نهرهای زمین های شور و شنی و گودال های مرطوب و بستر رودخانه ها این گیاه به خوبی رشد می کند.
بیماری ها و آسیب های گیاه گز :
الف- در اثر یخبندان، برگ درختچه های گز در فصل پاییز و زمستان یخ می زند.
ب- موریانه از پوست شاخه های خشک شده گز تغذیه می کند ولی به تنه اصلی آن آسیب نمی رساند.
ج- بادهای شدید گاهی سبب ریشه کن شدن درختان گز می شود. دیده شده که گاهی در اثر بادهای شدید، تنه اصلی روی زمین قرار گرفته است. در نتیجه به جای اینکه ساقه اصلی رشد کند، شاخه های فرعی به طرف بالا رشد می کنند .
د- آفتهای و بیماریهای مهم گیاه گز عبارتند از : پروانه برگ خوار، سرخرطومی گز، پسیل گز، پروانه تار عنکبوتی، شپشک گز. سوسک های چوب خوار نیز از آفت های گیاه گز هستند. همچنین تعدادی از قارچ ها هستند که باعث پوسیدن ریشه گیاه گز می شوند.
ب) مصارف سنتی چوب گز:
تنه های قطور و بلند گز برای استفاده در سقف اصطبلها و آغلها (بخصوص در مناطق کوهستانی)، داربست درختان مو، سر درگاه اتاقها و درب منازل به کار می رود و خرید و فروش آنها در بین اهالی روستایی رایج می باشد اما چوب درخت گز چندان آتش خوبی نداشته و نتیجتاً ذغال آن هم در مقایسه با ذغال تاغ کیفیت خوبی را ندارد.
کاشت درخت گز در اطراف مزارع بعنوان بادشکن وتعیین حدود مالکیت اراضی وتولید تیرکهای چوبی سقف منازل وساخت دسته بیل وکلنگ استفاده می شود.
چوب گز ،چوبی سفت ،بادوام وسنگین بوده که به مصارفی چون کفراج بندی (برای قالب بندی سیمان ساختمان)،تخته خرده چوب وچیبس،کفی وپشتی صندلی مدارس، ساخت دسته بیل وکلنگ ،فشرده نمودن وصادرات واختلاط با چوبهای سبکی چون صنوبر و... می رسد
درمنطقه ده چاه شهرستان نیریز استان فارس جهت رفع بیماریهای پوستی ازبرگها وشاخه های جوان درخت گز ( عرق گز ) تهیه می کنند.
پ) مصارف صنعتی چوب گز
شاخ وبرگ های گونه T.indica نیز قابض ومدراست، کمپرس بیرونی آن جهت معالجه زخم ها وجلوگیری ازخونریزی به کارمی رود.مان حاصل ازآن پاک کننده،خلط آوروملین است.گال ناشی از نیش حشرات برروی ساقه آن نیزقابض بوده وجهت درمان اسهال ودیسانتری استفاده می شود.این درختچه دارای تانن بادرجه بالامی باشدکه گال آن نیزدارای40%تانن می باشدوازتانن آن جهت رنگرزی پارچه استفاده می شود.چوب آن نیزدرنجاری استفاده شده وسوخت خوبی نیزمی باشد.مان آن خوراکی می باشد
ت) سایر مصارف
درخت گز، گیاهی است که از آن سوخت، ابزار و سبد تولید می شود
درنسوج گیاهی درخت گز مقدار خیلی کمی پروتئین یافت می شود
تولیدات کشاورزی، سرانه درآمد خانوار در مناطقی در چین که گونه های درخت گز را برای احیای زمین های کشاورزی در اطراف ودرون مزارع کشت نموده اند، افزایش داده اند. علاوه بر آن فروش محصولاتی که از درخت گز درست می شوند مثل ساخت سبد، قایق و واگن های چوبی باعث بهبود زیاد وضعیت اقتصادی خانوارهای دست اندرکار این صنعت شده است. با بکار گیری این پروژه هم وضعیت اقتصادی و هم وضعیت محیطی مردم بهبود یافته است که باعث بهره وری به نسل آینده نیز می شود.
برخی موارد استفاده گزرا می توان به شرح ذیل به اختصارنام برد:
1) مبارزه بیولوژیکی باحرکت شنهای روان و حفاظت و کنترل خاک در مسیر دره ها و کانالهای آب رسانی، ریلهای راه آهن، تأسیسات و اراضی کشاورزی.
2) ایجاد و توسعه فضای سبز در مناطق کویری و گرمسیری و بیابانی
3) جهت خشکانیدن باتلاقها
4) مبارزه بیولوژیکی با شوری خاک
5) به عنوان گیاهان تزئینی در شهرهای کویری و بیابانی
6) تأمین سوخت روستائیان و عشایر
7) تهیه چوب ساختمان
8) استفاده در خراطی
9) صنایع خرده چوب (نئوپان)
10) صنایع معادن
11) صنایع شیمیائی (تانن)
12) صنایع غذائی (گز خوراکی)
13) تعلیف دامها از سر شاخه ها
14) تعدیل آب و هوا
15) پناهگاه حیات وحش
16) - برای انتقال لوله های گاز,نفت وآب ازخاکهای شور , قطعات ضخیم چوب گزرادرزیراین لوله ها مستقر می کنند.
منبع مطلب : mohsennopor.blogfa.com
مدیر محترم سایت mohsennopor.blogfa.com لطفا اعلامیه بالای سایت را مطالعه کنید.
جواب کاربران در نظرات پایین سایت
مهدی : نمیدونم, کاش دوستان در نظرات جواب رو بفرستن.